• ndpi
• nukus
• konferensiya
• tilshunoslik

• nukusdpi
• Ндпи
• keksalar ezozlash

  G`a`resizlik ji`llari`nda elimizdin` keleshegin bekkem tirnaq tiykari`nda quri`w maqsteinde jurt basshi`mi`z basshi`li`g`i`nda bilimlendiriw sistemasi`n jan`alaw joli`nda ju`da` ko`p reformalar ali`p bari`ldi`. Soni`n` menen bir qatarda bilim beriw ori`nlar materialli`q texnikali`q bazasi`n ja`ha`n standartlari`na toli`q  juwap beretug`i`n zamango`y oqi`w qurallari` menen ta`minlew izbe-izlikte a`melge asi`ri`lmaqta. Buni`n` ayqi`n mi`sali` si`pati`nda yelimizdegi Fizika-Astornomiyani` oqi`ti`w metodikasi` qa`nigelerin tayarlaytug`i`n joqari` oqi`w ori`nlari`na  oqi`w-ilimiy observatoriyalari`ni`n` quri`p beriliwin aytsa boladi`.

• ndpi
• nukus
• astronomiya

Ғаррылық қашан басланады? Геронтология илиминиң тағыда бир  көрсетиўи бойынша ерлердиң алпысқа дейинги  жасын жигитлик, сексенге дейин  жасын кекселик, ал сексеннен кейинги жасын ғаррылық деп көрсетеди.

Әлбетте, бул ғаррылық ҳәммеге несип ете бермейтуғын бахыт. Елимизде қырықта ғаррылыққа келип қалған, жетписте де желдей есип жүрген кисилерди көплеп ушыратыў мүмкин.

Бул мәселеде және Цицеронға жүгинемиз: Ол «ғаррылық пенен гүресиў керек. Оған байланыслы кемшиликлерди тырысыўшылық пенен толықтырыў зәрүр. Аўырыў менен қалай гүресетуғын болсаңыз  ғаррылық пенен де солай гүресиў керек. Өзиңиз денсаўлығыңызды бақлап барыўыңыз, өзиңиздиң шамаңыз келген шынығыўларды әсте-ақырын  орынлаў,  оған  қосымша тек ғана  денеңизди емес, ал ақыл-ойыңызды  ҳәм  руўхыятыңызды услап турыўыңыз лазым. Расында да олар шыра сыяқлы, оларға май  қуйып турмасаңыз ғаррылық  салдарынан  өшип қалады. Бизиң денемиз шынығыўлар менен шаршап аўырласыңқыраса да, ақылымыз  шыныққан  сайын ийилгиш ҳәм тапқыш болады деп үйретеди.

• одоб
• Кексаларни эъзозлаш йили

Ҳәр қандай жәмийеттиң жасы уллы адамларға болған итибары менен ғамқорлығы оның мәдений дәрежесин белгилейди.

Ислам Каримов

Ғәрезсиз елимизде ҳәрбир жаңа жыл жаңа табыс жаңа бахыт әкелип халқымыздың турмыслық дәрежеси ҳәм сапалығы барған сайын өсип баратырғанлықтан жасы уллы адамларымызды ертеңги күнимизге үлкен үмит пенен жасап атырған жағдайда ҳүрметли Президентимиз И.Каримовтың 2015-жылды «Кекселерди қәдирлеў» жылы деп жәриялаўы халқымызды үлкен көтериңкиликти пайда етип ҳүкиметимиз тәрепинен жүргизилип атырған сиясатына ырзашылық билдирди.

• одоб
• Базарбаев
• Кексаларни эъзозлаш йили

14 январь – «Ватан ҳимоячилари куни» муносабати билан институтнинг барча ўқув бинолари ва факультетларида Ватан химоячилари кунига бағишланган панно ва баннерлар ишланди;

6-9 январь кунлари талабалар орасида «Армия – мустақиллигимиз ва эркинлигимиз кафолотидир» мавзусида иншолар танлови ўтказилди. Танлов якуни бўйича Қорақалпоқ тили ва адабиёти факультети 3-курс талабаси А.Музрикова 1-ўринни, Филология факультети 2-курс талабаси Х.Олломберганова 2-ўринни ва Тарих факультети 4-курс талабаси Ў.Раманов 3-ўринни эгаллади ва ғолиблар «Камолот» ЁИҲ бошланғич ташкилоти томонидан тақдирланди;

• 14-январь
• армия
• аскар
• нукус
• ндпи

Aziz vatandoshlar, Hurmatli ta‘lim fidoyilari! Sizlarni kirib kelayotgan yangi 2015 yil bilan chin qalbimizdan tabriklaymiz.

Кең дүньяға көзин ашқан елимниң,

Илҳамысаң сен шайырлық тилимниң.

Қарақалпаққа қалың китап оқытқан,

Сен теберик дәргайысаң билимниң.

Ибрайым ЮСУПОВ,

Өзбекистан Қаҳарманы, Өзбекистан ҳәм Қарақалпақстан халық шайыры. 

Жылдан-жылға факультетлер, кафедралар, илимий дәрежели оқытыўшылар ҳәм  студентлер саны көбейди ҳәм 1975-жылға келип пединститутта студентлер саны 4496 ға, кафедралар саны болса 27 ге жетти. Оларда 240, соннан 97 илимий дәрежели оқытыўшылар (40,4 процент) мийнет етти. Илимий дәрежели оқытыўшылар саны жыл сайын артты. Усы дәўирде институт питкериўшилеринен М.К.Нурмухаммедов Өзбекистан ИА академиги, С.Камалов ИА хабаршы-ағзасы, С.Ахметов, Р.Реймов, Қ.Мақсетов, У.Шалекенов, Т.Таўбаев, Е.Бердимуратов, Р.Қосбергенов, Ж.Базарбаев, А.Нурмахановалар илим докторлары болды.

Пединститутты питкерген көплеген жигит-қызлар соңғылығында Қарақалпақстанда белгили ел басшылары болып жетилисти. Олардан К.Камалов, К.Рзаев, А.Гайпова, Қ.Абдиров, Н.Қойлыбаев, А.Казбеков, Т.Щербеков, Қ.Юсупов, С.Матчанов, С.Қаниязов, С.Сапаров, С.Сейтназаров ҳәм басқаларды атап өтиўге болады. Сондай-ақ, пединститутта тәлим-тәрбия алған азаматлар ­ муғаллим А.Өтениязов, Өзбекистан ҳәм Қарақалпақстан халық жазыўшысы Т.Қайыпбергенов, Өзбекистан  ҳәм Қарақалпақстан халық шайыры И.Юсупов, Хийўа қаласындағы 20-санлы Меҳрибанлық үйи директоры В.Б.Пак, илимпаз Ғ.Хожаниязовлар елимиздиң ең жоқарғы сыйлығы ­ Өзбекистан Қаҳарманы атағына ийе болып, халқымыздың мақтанышына айланды. Өзбекистан ҳәм Қарақалпақстанға белгили илимпаз алымлар: М.Нурмухаммедов, С.Камалов, Ж.Базарбаев, А.Бахиев, Ҳ.Ҳамидов, А.Дәўлетовлар Өзбекистан Республикасы Илимлер академиясының академиклери болып жетилисти.

• ndpi
• nmpi
• nukus

Кең дүньяға көзин ашқан елимниң,

Илҳамысаң сен шайырлық тилимниң.

Қарақалпаққа қалың китап оқытқан,

Сен теберик дәргайысаң билимниң.

Ибрайым ЮСУПОВ,

Өзбекистан Қаҳарманы, Өзбекистан ҳәм Қарақалпақстан халық шайыры.

  Республикамыздың социал-экономикалық, жәмийетлик-сиясий турмысына көп жыллардан берли жетик қәнигелер таярлап киятырған, Өзбекистан Республикасындағы жетекши билимлендириў мәкемелери қатарында өзиниң ылайықлы орнына ийе, халқымыз ушын қәстерли болған билим дәргайы Әжинияз атындағы Нөкис мәмлекетлик педагогикалық институтының ашылғанына быйыл 80 жыл толады.  

Президентимиз И.А.Кәримовтың ҒЖоқары мәнаўият- жеңилмес күшҒ атлы мийнетинде «Келешегимиздиң тырнағы билим дәргайларында жаратылады, басқаша айтқанда, халқымыздың ертеңги күни қандай болыўы ­ перзентлеримиздиң бүгин қандай тәлим-тәрбия алыўына байланыслы екенлигин умытпаўымыз керек», деген баҳалы пикирлерин ҳәр бир инсан, ата-ана, педагог — бәршемиз бүгинги күнде мудамы есте тутыўымыз зәрүр.

Айтыўға арзырлық ўақыялар жүз берген 80 жыл ишинде институтымыз питкериўшилери арасында пүткил Өзбекистанға ҳәм қоңсылас еллерге белгили болған мәмлекетлик искерлер, соның ишинде халық хожалығы, мәденият ҳәм илим ғайраткерлери жетилисип шығып, бүгинги күнде  олардың өмир жолы жасларға өрнек етип көрсетилмекте.

Түрли жылларда оқыў орнында халқымыздың белгили илимпазлары, мәденият ғайраткерлери, шайыр ҳәм жазыўшылары ­ Н.Дәўқараев, С.Булатов, Р.Рисалиев, И.Сагитов, А.Бегимов, О.Бөлешов, Қ.Әўезов, О.Қосекеев, И.Ибадуллаев, Т.Тәжимуратов, А.Бегжанов, С.Сенюткин, В.Вострекова, профессор О.Очинский, Я.Досумов, А.П.Тетюшев, А.Қыдырбаев, Н.Асфандияров, Ғ.Жайтаўов, Р.Тимашева, Н.Соколов, С.А.Фишер, Л.А.Сараджев, М.Галекеев, М.В.Шеглов, Т.Бекимбетов, С.Османов, Г.Чеготаев, С.А. Шайтар ҳәм басқалар студент-жасларға тыянақлы билим ҳам тәрбия берип, олардың ертеңги күни ушын тийкар жаратты.

1940-жыллары С.Камалов, Ж.Аралбаев, С.Бекмуратов, А.Есемуратов, У.Шалекенов, Н.Аминовлар өзлериниң педагогикалық жумысларын баслаған болса, екинши жәҳән урысы жылларында институтта 16, 1945-1946-жыллары болса 32 оқытыўшы болып, соннан бир профессор, 7 доцент  ҳәм илим кандидатлары жумыс иследи.

• ndpi
• nmpi
• nukus

Нукус давлат педагогика институти – Ўзбекистоннинг шимолий ҳудудидаги илк олий ўқув ўрнинларидан бўлиб, у 1934 йили ўша вақтдаги пойтахт ҳисобланган Тўрткўл шаҳрида ташкил қилинган. Пединститут узоқ йиллар давомида Қорақалпоғистон Республикаси халқ таълими cаҳоси учун кадрлар тайёрлаб келган. Қорақалпоғистон Республикасининг деярли барча таниқли давлат арбоблари, жумладан, халқ хўжалиги, маданият ва фан арбоблари турли йилларда пединститутда таҳсил олган. Пединститутимизнинг аксарият битирувчилари Ўзбекистоннинг турли вилоятларида, шунингдек, Туркманистон, Қозоғистон ва чет давлатларда фаолият юритмоқда.

Институтимиз битирувчилари сафида 6 нафар академик, 5 нафар Ўзбекистон Қаҳрамонлари бор эканлигидан фахрланамиз.

• нукус
• ндпи
• нмпи
• Ажинияз
• Ажиниёз

  Жетик инсан тәрбиясы – бул педагогикалық тәлим – тәрбия процесси арқалы әмелге асырылады ҳәм алып барылады. Ҳазирги дәўирде ғәрезсизлигимиз натийжесинде адамның еркин пикирлеўине толық имканиятлар педагогикада саламат ақыл, дөретиўши орталык, миллий руўҳият ҳәм дәтүрлер,үрип – әдетлер, миллий дәстүримизге мас тәризде тәлим – тәрбияни алып барыў имканияты жаратылды.

   Заманагой миллий педагогикамызда миллий руўхымыз тийкарында жасларды тәлим – тәрбия процессиниң объектине айланып қоймастан, бәлки субъекти, ягный орынлаўшы екенлигине  айрықша итибар бермекте. Бул тәлим алыўшы ҳәм тәрбияланыўшылардың ғәрезсиз ҳәм де еркин пикирлерин жүритиўге имкан береди. Ең тийкарғысы жасларды тәрбиялаў ҳәм оқыўға зарүрлик оятыўына бағдарланған ҳалда тәлим–тәрбия ислери алып барылмақта.

• САЛАМАТ ТУРМЫС
• ПЕДАГОГИКА
• НДПИ
• NDPI.

«Тафаккур синовлари» кўрик-танловида (архив). Фото: kamolot.uz

Нукусда «Тафаккур синовлари» кўрик-танловининг Қорақалпоғистон Республикаси босқичи бўлиб

ўтди.  Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим, Адлия вазирликлари, «Камолот» ёшлар ижтимоий ҳаракати марказий кенгаши ҳамкорлигида ташкил этилган танловда олтита олий ўқув юрти жамоалари иштирок этди.

– Танлов Президент Ислом Каримовнинг 2014 йил 6 февралдаги «Ўзбекистон Республикасида ёшларга оид давлат сиёсатини амалга оширишга қаратилган қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарори ижроси доирасида амалга ошираётган ишларимиздан бири, – дейди «Камолот» ёшлар ижтимоий ҳаракати Қорақалпоғистон Республикаси кенгаши раиси ўринбосари А. Дониёров. – Жамоалар «Топқирлик», «Саҳнада тафаккур синови», «Ёшларга оид қонунлар – талабалар назарида» каби шартлар бўйича ўз билимларини синовдан ўтказди.

Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институтининг «Истиқлол ёшлари» жамоаси биринчи ўринни эгаллади. Иккинчи ва учинчи ўринлар Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университетининг «Истиқлол қанотлари» ва Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти Нукус филиалининг «Интилиш» жамоаларига насиб этди.

Ғолиб жамоа танловнинг мамлакат босқичида иштирок этади.

                                                                                                                uza.uz

(Берунийдиң 1025 жыллығына)

Бул жер тегин емес, бул муқаддес жер,

Ҳәзирети Хызрлы қырқ мәрте көрген

Еңбек еткенлерди емиземен дер,

Буған Дийқан баба нәпеси сиңген.

Жайҳун суўларынан шөллери қанып,

Ырыс-несиби зыят дәраматлы жер

Улуғлардың киндик қанлары тамып,

Бесиги тербелген кәраматлы жер.

Өткенлердиң исмин еслеп, яд етип,

Дуўа қылып, саўап етсең арзыйды

Уллы бабамыздың руўҳын шад етип,

Басқан изин даўам етсең арзыйды.

• Иброхим
• Юсупов
• адабиёт

Тәңирим нәўпир суўлы дəрья жаратты

Әмиў болып әлемге даңқ таратты

Асқар таўдан абиҳаят суў алып,

Абат етип келдиң сонша елатты.

Эллинлер «Окс» деп Огуз дәрьяны,

«Жәйҳун» деп араблар мақтады аны

Бир мәнзилде турақламас пейлиңди,

Яд билер тарийхтын түрли заманы.

• ибрайым
• юсупов
• адабиёт амударё

-Әжаға, күшик әкелдим?

-Бай-бой, көзин ашпаған-ғой еле. Өлип қаладығой. Әкелген жериңе апарып бер, сәл үлкейиңкирегеннен соң әкелерсең. Анасы жоғалтып атырған шығар?

-Буның анасы өлип қалған-деди бес жасар улым Қуўат жыламсырап,-буны да анасы менен қосып көмди?

Оның соңғы сөзин еситип етим түршигип кетти.

-Ким?

-Ана жерде бир қыз,-деп гәпке араласты 2-классқа баратуғын қызым Гүлзар.

-Күшиклердиң анасы өлгеннен соң үйиниң иши «анасы менен қосып көмип таслаң» деген. Буларды дәслеп суўға таслады. Сөйтип көмип еди, топырақ қыймылдады. Қуўат, мынаны ашып алды. Қалғанлары да топырақтан шығажақ еди, жаңағы қыз бәриниң көзине шеге тығып шықты. Мына күшиктиң де көзине шеге тығажақ еди, Қуўат жылап берген жоқ. Соңынан қалғанларын көмип таслады-деп болған ўақыяны үлкен қорқыныш ҳәм ҳаўлығыў менен қызым баянлап берди.

• тарбия ва таълим

Биреўлер «тырнаққа» зар, биреўлер «жалғыздан» бийзар.  Биреўлер қудайға «ул бермедиң» деп налыс етеди, ал биреўлер «неге қыз бермедиң» деп зарланады. Гейпара балалар өзлеринин сүйкимли ис ҳәрекетлери менен ата анасын «есиктен төрге» апарады.  Айрымлары өзиниң ел журт алдындағы турпайылығы менен ата-анасын  қартайтып, «Ўақтынан бурын гөрге» апарады. Әлбетте, бундай унамлы ҳәм унамсыз қубылыслардың барлығыда тиккелей тәрбияға байланыслы екенлигин ҳешким бийкарлай алмайды.

• Таrbiya